Yeni Ekonomik Milliyetçilik ve Jeopolitik Gerilimler

Artık dünyamızda akan suyu geriye çeviremeyiz. Hiçbir şey eskisi gibi olmayacak. Tıkanan, yıpranan mevcut sistem, tahrip edilen doğa, komuta kontrolü gevşemiş uluslararası düzen, sınır tanımayan suç örgütleri ciddi bir tamirden, sorgulamadan, renovasyondan geçerek yeniden yapılandırılacaklar. Zamanında değişmez görünen sistemlerin akıbeti ne olduysa, bugünkü garip şekle bürünen kapitalizm de hiç kuşkusuz aynı akıbete uğrayacak. Yani değişerek, evrilerek, dönüşerek yeni koşullara uyum sağlamaya, gereksinimlere yanıt vermeye devam edecek.

19. yüzyıl başlarında Avrupa monarşilerinin devrimci karşıtlarının rüyaları Waterloo çamuruna gömülmüştü ama imparatorlar, krallar dünyaya hükmetmekten vazgeçmediler. Ama küçük bir fark vardı: Eski güçleri, haşmetleri kalmamıştı. Seçilmişlere yetki devrederek sahnenin merkezinden ikincil rollere doğru, kendi rızalarıyla çekilmek zorunda kalmışlardı. Bugün İngiltere, Norveç, Danimarka, İsveç hâlâ eskinin monarşik rejimi altında yaşıyorlar; her ne kadar monarşi iktidarı kaybetmiş olsa da.

Aynı şekilde, silahlı kuvvetler sadece birkaç kuşak öncesinde statü ve saygınlığının zirvesindeydi çoğu Avrupa ülkesinde. Ülkelerin yönetimini, önceliklerini onlar belirliyordu. Zira uyuşmazlıkları çözümlemenin yegâne yolu onların ustalaştığı sanat olan savaş idi. Zamanla dünyanın önemli bir kesiminde ordular “terbiye edildi”, “medenileştirildi.”, siyaset ve ekonomiden uzaklaştırıldı. Ulusal ya da uluslararası düzenin kaba kuvvet kullanan, iktidar belirleyen patronları konumundan “profesyonel hizmetkarları”na dönüştürüldü.

Jeopolitik gerilimler, savaşlar, terörizm, siber saldırılar, bulaşıcı hastalıklar, açlık, enerji ve içilebilir suya erişim gibi kolay çözüme kavuşturulamayacak önemli sorunlar var önümüzde.

Güvenlik önümüzdeki yıllarda gündemin en önemli sıcak maddelerden birisi olmaya devam edecek. Şunu söyleyebiliriz ki, Soğuk Savaş’ın sona ermesini izleyen dönemde güvenliğin boyutu değişti. Eskiden iki kutup vardı; o iki kutuptan birisine ait isen o kutbun patronu diğerlerine karşı seni koruyordu.

MAKALENİN DEVAMINI DERGİMİZE ABONE OLARAK OKUYA BİLİRSİNİZ...