Hizbullah’ın Seçim Zaferi Sonrası Türkiye-Lübnan İlişkilerinin Geleceği

Lübnan, Ortadoğu’nun demografik açıdan etnik, dini ve mezhebi çeşitliliği ile göze çarpan küçük bir ülkesi olmasına rağmen jeopolitik, doğal kaynaklar ve ekonomik yönüyle stratejik bir konumda yer almaktadır. Lübnan’ın geçmişte yaşadığı iç savaşlar sebebiyle çalkantılı geçen siyasi tarihi dış politikasını da etkilemiştir. Her ne kadar Osmanlının hakimiyeti altında kaldığı dönemlerden bu yana iki ülke arasında var olan köklü ilişkilerden bahsetmek mümkünse de modern Lübnan’ın Türkiye ile ilişkilerinin seyri Lübnan’ın sınır komşularıyla olan ilişkilerinden bağımsız düşünülemez. Türkiye-Lübnan ilişkileri 2000’li yıllara kadar  İsrail ile olan ilişkiler, Türkiye-Suriye arasındaki PKK gerginliği ve Su Meselesi gibi bölgesel sorunlardan dolayı durağan seyretti. Ancak AK Parti döneminde Ortadoğu’ya yönelik yeni politikalar ve Refik Hariri’nin Türkiye ziyareti iki ülke ilişkilerini canlandırdı. Ne var ki Refik Hariri’nin suikast sonucu hayatını kaybetmesi, 2006 yılında patlak veren İsrail-Lübnan savaşı ve son olarak Suriye iç savaşı ilişkilerin seyrini tekrar değiştirmiştir.

Lübnan’ın İran, Suriye ve Körfez Ülkeleri ile İlişkileri

Lübnan İran İlişkileri özellikle 1979 İran Devrimi sonrası Lübnan’daki Şii Hareketler sebebiyle farklı bir boyut kazandı. Devrim sonrasında iki ülkenin  ortak noktası Şii toplum olsa da İsrail ve Amerika’nın “ortak düşman” olarak tanımlanması bu ilişkiyi daha da güçlendi. İran’ın Şii Hizbullah’ı hem askeri hem de finansal olarak desteklemesi  Hizbullah’ın politikaları üzerinde etkili kıldı. İran’dan aldığı finansal destek sebebiyle Hizbullah’ın, halkta meşruiyetini kazandıracak insani yardım, tarım, eğitim, alt yapı çalışmaları yapması ve bunu sadece Şiilerle sınırlı tutmayıp diğer mezhebi ve dini gruplara da yayması örgütün sempati toplamasını sağladı. Yine de İran’ın ilk zamanlarda olduğu kadar Hizbullah üzerinde etkin olmadığı söylenebilir. Bunda hem İran’ın devrim ihraç etmekten kısmen vazgeçmesi hem de Hizbullah’ın Lübnan toplumunda kazandığı meşruiyeti ve Lübnanlaşma sürecine (infitah) girmesinin de etkisi vardır.

MAKALENİN DEVAMINI DERGİMİZE ABONE OLARAK OKUYA BİLİRSİNİZ...